کد مطلب:20721 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

يك جوان، چطور ميتواند، دربارة زنان و امور شهوتانگيز فكر نكند؟

شكي نيست در اين كه غرايز و تحريكات وجود انسان، نياز به كنترل دارد، همان گونه كه اتومبيل به ترمز احتياج دارد. در اين جا، براي نمونه، چند راه كلي براي بازداشتن و كنترل انسان، از ديدگاه قرآن را بيان ميكنيم:

1. تفكر و انديشه صحيح: به طور كلي، فكر كردن صحيح، به طور مستقيم يا غير مستقيم، از عوامل بازدارنده به شمار ميآيد، زيرا مانند آينة صاف، زيباييها و زشتيهاي امور را براي انسان نشان ميدهد. قرآن در آيات بسياري، مردم را به انديشيدن و تفكر، دربارة حقايق عالم دعوت كرده، و از آنها خواسته است كه بدون فكر، كاري را انجام ندهند.

حضرت علينيز ميفرمايد: مازلّ من احسن الفكر; كسي كه نيكو بينديشد، دست خوش لغزش نميشود.(ميزان الحكمه، محمد ريشهري، ج 7، ص 538، به نقل از غررالحكم.)

2. ايمان به خدا و توجه به او در همه جا، از اساسيترين اهرمهاي بازدارندة از گناه است، زيرا اين موضوع، آن چنان نيرويي در برابر گناه براي انسان به وجود ميآورد كه او را نفوذناپذير ميكند. در آيات زيادي، بر ايمان، براي بازداري از گناه، تكيه شده است; براي مثال: 1. أَلَمْ يَعْلَم بِأَنَّ اللَّهَ يَرَيَ;(علق،14) آيا انسان نميداند كه خداوند همة اعمالش را ميبيند. 2. إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَاد;(فجر،14) قطعاً پروردگار تو در كمينگاه است.

3. إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْاْ إِذَا مَسَّهُمْ طَغفٌ مِّنَ الشَّيْطَـَنِ تَذَكَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُون;(اعراف،201) پرهيزگاران، هنگامي كه گرفتار وسوسههاي شيطان شوند، به ياد خدا ميافتند و بينا ميگردند.

3. خودشناسي و توجه به شخصيت انساني، خيلي مهم است كه انسان، شخصيت خود را بشناسد و به آن توجه داشته باشد، چرا كه بخشي از گناهان، بر اثر آن است كه انسان، به ارزش خود پي نبرده است; چنان كه انسان، ماشين نو و آخرين سيستم را روي جادة خاكي نميبرد و ميگويد: حيف است با اين ماشين به اين جاده بروم; انسان آگاه نيز، هيچ وقت خود را به معاصي آلوده نميكند. روي اين اساس، خداوند خطاب به مؤمنان ميفرمايد: أَرَضِيتُم بِالْحَيَوَةِ الدُّنْيَا;(توبه،38) آيا شما به زندگي دنيا راضي شدهايد؟! حضرت علينيز فرمود: قبيح بذي العقل ان يكون بهيمة وقد امكنه ان يكون انساناً; براي خردمند، زشت است كه هم چون حيوان باشد، با اين كه براي او ممكن است، انسان باشد.(محمد تقي فلسفي، اخلاق، ج 2، ص 12.)

4. ايمان به روز آخرت: اين نيز مهم است كه ما، معاد را فراموش نكنيم و همواره به ياد آن باشيم، كه هر چند ايمان و يقين قطعي، به آن نداشته، بلكه ظنّ و گمان به آن داشته باشيم، براي دوري از گناه و دوري از امور شهوتانگيز كافي است. قرآن ميفرمايد: أَلاَيَظُنُّ أُوْلَغكَ أَنَّهُم مَّبْعُوثُون # لِيَوْمٍ عَظِيمٍ # يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَـَـلَمِين(مطففين،4ـ6) آيا اين كم فروشان گمان نميكنند كه در روز بزرگي برانگيخته خواهند شد، روزي كه همة مردم در پيشگاه پروردگارشان برانگيخته خواهند شد.

5. ترس از عواقب گناه: چرا كه خوف از خدا و ترس از عواقب شوم گناه، يكي از عوامل كنترل كنندة انسان از امور شهوتانگيز است. امام صادقفرمود: العجب ممن يخاف العقاب ولم يكفّ; عجبا از كسي كه از عذاب الهي ميترسد، ولي خودداري از گناه نميكند.(بحارالانوار، علامه مجلسي(ره)، ج 77، ص 237.)

البته، در كنار آن چه بيان شد، موضوعاتي از قبيل حضور در محيطهاي سالم و پاك، انتخاب دوست سالم، تعيين هدف و اشتغال به مقدمات آن، براي رسيدن به آن هدف و بيكار ننشستن و مطالعة كتب علمي، ديني و امثال آن، ميتواند ذهن انسان را متمركز، پاك و با نشاط نگه دارد.